انفورماتیک در سلامت جمعیت

مقدمه

ارایه خدمات مراقبت جامع نیاز به داده های مناسب دارد ویکی از ارزشمندترین منابع هر سازمان اطلاعات آن است که اولین قدم در آنالیز و برنامه ریزی سلامت نیز می باشد . اطلاعات (Information ) به جمع آوری مجموعه ای از رخداد ها و رویدادها که ساختار یافته وارزشی بالاتر از ارزش اولیه پیدا کرده است می گویند . خصوصیات اطلاعات با ارزش شامل موارد زیر است :

۱. به آسانی در دسترس افراد مجاز در زمان ، مکان و قالب مناسب باشد       

۲. صحیح و کامل  باشد

 ۳. از نظر اقتصادی به صرفه باشد

 ۴. انعطاف پذیر باشد

 ۵. مرتبط با تصمیم گیری باشد

 ۶. از نظر منبع اطلاعات و روش جمع آوری قابل اعتماد باشد

 ۷. امن باشد

 ۸. ساده باشد

 ۹.  به موقع باشد

 ۱۰. قابلیت بررسی مجدد داشته باشد

health informatics

  انفورماتیک (informatics) پروسه تبدیل داده های خام به اطلاعات ، دانش و خرد است و health informatics با جمع آوری ، ذخیره و آنالیز اطلاعاتپزشکی و ترکیب دانش پزشکی و مهندسی و ایجاد سیستم های ارتباطی و انفورماتیک باعث بهبود  کیفیت ، کارایی و ایجاد فرصتهای جدید می شود .رشته های مختلف درآن دخیل هستند که تعدادی از آنها در زیر آمده است . استفاده از فناوری کامپیوتر در پزشکی در اوایل دهه ۱۹۵۰ شروع شد و روند رو به رشد استفاده ازآن هنوزهم ادامه دارد . می توان از فناوری اطلاعات سلامت و نوآوری در اشتراک داده ها ، جهت  افزایش همکاری بین مدیران Public Health ، پزشکان بالینیشاغل در مراکز سلامت جامعه ، خبرگان حوزه انفورماتیک و سیاست گزاران استفاده کرد . M Health  یا استفاده از وسایل الکترونیک قابل حمل دارای  نرم افزاربرای ارایه خدمات سلامت و مدیریت اطلاعات بیماران با حدود ۵ میلیارد استفاده کننده از تلفن همراه ، فرصتی برای نقش مهم تلفن همراه در خدمات سلامت ،ایجاد می کند. از جمله اطلاع رسانی به افراد جامعه و کارکنان سلامت می تواند از طریق پیامک انجام شود .

بیشترین موضوعاتی که در بحث سلامت الکترونیکی در دنیا بر روی آنها سرمایه گذاری شده و برای پیشبرد آن برنامه ریزی شده است به ترتیب اولویت شامل موارد زیر می باشد:

۱.  پرونده الکترونیکی سلامت (EHR)

۲. مراقبت سلامت از راه دور ( Tele- Health )  و پزشکی از راه دور  (Tele -medicine)

۳. آموزش

۴. سیستم های نظارت بر بیماریها و سیستمهای تصمیم یار سلامت ( DSS )

۵. نظام اطلاعات بالینی  (CIS) و استانداردهای تبادل اطلاعات

۶. Registries

ذینفعان انفورماتیک سلامت شامل  بیماران و جامعه ، پزشکان ، سازمان ها ، بخش آموزش و بخش تحقیقات می باشد .

 مواردی از  استفاده health informatics  :

۱. مدیریت بیماری  ( Disease Management )

    ۱-۱بیماریهای مزمن

    ۱-۲ Registeries      

۲. پزشکی از راه دور  ( Tele Medicine )

۳. مراقبت سلامت از راه دور   ( Tele health )

    ۳-۱ HomeCare     

۴. ایمنی بیمار    ( Patient Safety )

    ۴-۱ عوارض جانبی 

۵. سیستم تصمیم یار( Desicion Support System ) 

۶.  سلامت همراه ( Mobile Health ) 

یکی از زیر شاخه های انفورماتیک سلامت health informatics PUBLIC است که فعالیتهای هسته پژوهشی ، بر آن تمرکز دارد .

Public  health informatics

شامل بهینه سازی استفاده از اطلاعات  و استفاده سیستماتیک از اطلاعات و علوم کامپیوترو فناوری برای بهبود مراقبتهای سلامت فردی و اجتماعی ،اقدامات PH و تحقیقات و سیاستگزاری سلامت می باشد . استفاده از انفورماتیک در PH  ما را قادر به مونیتور و مراقبت موثر و تصمیم گیری بهتر میکند که نتیجه ،بهبود سلامت جامعه است . همچنین باعث همکاری بیشتر حوزه های مختلف  PH  و توانمندی اقدامات پیشگیری و مداخله ای می شود .

 چشم انداز

ارتقاء سلامت جامعه با استفاده از اطلاعات صحیح  و به هنگام    Public and community health informatics   در تمام تصمیمات و اقدامات سلامت

ماموریت

هسته پژوهشی انفورماتیک در سلامت جمعیت دانشگاه علوم پزشکی ایران با اتکا به سرمایه انسانی نوآور ، خلاق ، ماهر و دانش محور خود و با توجه به این موضوع که جهان آینده ، دنیای اطلاعات است ،در نظر دارد به موارد زیر بپردازد :

۱. ایجاد و گسترش استفاده از  Public and community health informatics

۲. تسهیل و توسعه استفاده از داده های سلامت در تحقیقات سلامت

۳. همکاری با بخش سلامت در ارتقاء و حفاظت از سلامت و پیشگیری از بیماری ها

با اتکاء به عملکرد گذشته مان ، به گونه ای عمل می کنیم که فعالیتهایمان منجر به تسهیل ارتقاء سلامت در بعد فردی و اجتماعی و ارتقاء تصمیم گیری و

سیاست گزاری در نظام سلامت باشد.

 استراتژی ها

۱. ارتقاء و حفاظت از سلامت و پیشگیری از بیماری ها

۲. ایجاد همکاری با بخش سلامت و افزایش استفاده از   Public and community health informatics

۳. ایجاد سیستم ثبت جامع بیماری

۴. راه اندازی و توسعه استفاده از Tele-Health و Tele-medicine

۵. ارایه خدمات آنلاین و آفلاین در مدیریت سلامت

۶. تسهیل و توسعه استفاده از داده های سلامت در تحقیقات سلامت

 نتایج مورد انتظار از اجرای راهبردها

۱. همکاری و تفاهم با حوزه های خارج دانشگاهی  در اجرای طرحهای  فناوری اطلاعات سلامت ( حداقل یک تفاهم نامه همکاری )

۲. همکاری با گروههای بالینی مختلف در ایجادحداقل یک سامانه  اطلاعات ثبت بیماری ( Registry )

۳. همکاری در راه اندازی حداقل یک مورد مراقبت سلامت از راه دور   ( Tele-Health)

۴. همکاری در اجرای حداقل یک مورد سیستم تصمیم یار سلامت (Desicion  Support System)

برنامه کوتاه مدت

۱. همکاری  در راه اندازی Registery بیماری

۲. برگزاری کارگاههای آشنایی اعضای هیات علمی بالینی با Public and community  health informatics

۳. همکاری در مدلسازی سلامت با همکاران بالینی

۴. همکاری با سایر دانشگاههای کشور در اجرای طرحهای انفورماتیک سلامت

برنامه میان مدت  

۱. راه اندازی دوره های کوتاه مدت در مورد  Public and community health informatics

۲. همکاری در ارایه خدمات آنلاین و آفلاین  به بیماران

۳. همکاریهای بین المللی در اجرای طرحهای انفورماتیک سلامت

برنامه بلند مدت

۱. راه اندازی دوره های فلوشیپ  و تکمیلی در مورد  Public and community health informatics

۲. همکاری در اجرای مطالعات کیفی مرتبط با فناوری اطلاعات سلامت  در سطح ملی و بین المللی

ارکان هسته پژوهشی

مسئول هسته پژوهشی : آقای  دکتر امید  پورنیک

دستیار هسته پژوهشی :خانم  دکتر سودابه هویدامنش

گروه پژوهشگران:

خانم دکتر لیلا قالیچی
خانم دکتر لیلا نعمتی انارکی
آقای دکتر عباس شیخ طاهری
خانم دکتر بیتا مهروی
آقای دکتر محمد علی سنجری
خانم زهرا زواره
آقای متین خسروی